Alginaten zijn natrium- of calciumzouten van alginezuur, een hydrofiel polysacharide afgeleid van zeewier die, in contact met natriumzouten uit het wondvocht, een gel vormen waarin exsudaat en mogelijk ook bacteriën worden vastgehouden. Door de aanwezigheid van calcium kunnen alginaten een hemostatische werking hebben, maar zou ook de proliferatie van de keratinocyten vertraagd worden. Alginaten hebben een groot absorptievermogen en zijn gasdoorlaatbaar en met name geschikt voor diepe natte wonden.

Collageen is een hoofdbestanddeel (70%) van het losmazige bindweefsel in de menselijke huid. Het vormt mede de extracellulaire matrix. Collageen is verantwoordelijk voor stevigheid en elasticiteit van de huid. Tijdens het vernieuwingsproces van de huid wordt op jonge leeftijd voldoende collageen gemaakt om de huid jong (stevig en soepel) te houden. Na het 25e levensjaar neemt de productie van collageen gestaag af, hierdoor veroudert de huid en ontstaan er rimpels, de huid wordt slapper en effecten van buiten af hebben een grotere invloed op de huid. Ook botten, pezen, kraakbeen en tanden bestaan grotendeels uit collageen. Collageenhoudene verbanden zijn verbanden op basis van natuurlijk collageen.

Elektrostimulatie is een behandeling waarbij gecontroleerde lage frequentie DC pulsen de wondgenezing stimuleren.

Ook wel vette gazen genoemd, zijn op basis van katoen, rayonvezel, siliconen of lipidocolloid. De gazen verkleven niet aan het wondbed en zijn geschikt voor oppervlakkige vochtige wonden.

Deze producten bestaan uit cellulose, collageen of gelatine. De werking berust op het op gang brengen van het stollingsmechanisme door het klonteren van trombocyten aan het product. Een versnelde fibrinevorming is het resultaat. Bij stoornissen in de bloedstolling bij de patiënt zal de werking verminderen. Niet gebruiken bij het sluiten van de huid met hechtingen; de materialen kunnen namelijk een mechanische barrière vormen door het aan elkaar sluiten van de huidranden.

Oplossingen met hoge osmolaritiet, zoals honing, suiker en suikerpasta, beletten microbiologische groei, omdat de suikermoleculen de watermoleculen bezetten, zodat bacteriën water tekort hebben om hun groei te ondersteunen. Daarnaast is de anti-bacteriële werking van honing vooral te wijten aan de aanwezigheid van waterstofperoxide, voortgebracht door de werking van een enzym dat de bijen toevoegen aan de nectar. Waterstofperoxide is een doeltreffend anti-microbiotisch middel in een voldoende hoge concentratie, maar in zeer hoge concentraties veroorzaakt het cellulaire schade en schade aan de eiwitten in het weefsel, door de toename van zuurstofradicalen. Dit beperkt de concentratie van waterstofperoxide die gebruikt kan worden als een antisepticum.

Hydrofoob polymeer met hydro-actieve partikels (pectine, gelatine, carboxymethylcellulose, polyisobutyleen of een combinatie hiervan) die in contact met het wondvocht een zachte en vochtige gel vormen in het wondbed. Het verband wordt meestal afgesloten door een (water en bacteriën werende) polyurethaan-toplaag en is het meest occlusief van alle actieve verbandmaterialen. Een hydrocolloïd is geschikt voor droge tot vochtige wonden en creëert een zuur milieu. In een zuur milieu kunnen bacteriën zich niet vermenigvuldigen.

Hydrofiber® bestaat uit droge, goed absorberende carboxymethylcellulose vezels die bij contact met wondvocht verticaal vocht transporteert en vervloeit tot een gel. Bij zeer veel exsudaat kan de hydrofiber® toch verzadigd raken, vandaar het advies om een secundair absorberend verband aan te brengen om het wondvocht op te vangen. Hydrofibers zijn geschikt voor vochtige tot natte wonden waarbij er sprake is van een gemacereerde wondomgeving.

Hydrogels bestaan uit een polymeernetwerk met hydrofiele elementen die vrij veel wondvocht kunnen opnemen en vasthouden (60-99% water). Hydrogels creëren een vochtig milieu bij droge wonden.

Povidonjodium. Het spectrum is breed en omvat bijna alle pathogene bacteriën en schimmels. De bruine kleur duidt op de aanwezigheid van jodium. Werkingsduur: zolang bruine kleur zichtbaar is. Povidonjodium is een vorm van jodium, waarbij dat element zich bevindt in een lange keten van vele polyvinylpyrrolidon-ringen. Daarbij wordt gemiddeld 1 op de 20 plekken tussen de ringen ingenomen door een jodiumatoom. De stof kan worden opgelost in water (in tegenstelling tot jodium, dat in alcohol oplosbaar is). Het middel prikt niet zoals het voorheen gebruikelijke jodiumtinctuur. In het water komt het jodium vrij en heeft het een desinfecterende en snelle en lang aanhoudende microbicide werking. Dit is een farmacodynamische eigenschap van povidonjodium. Cadexomeerjodium. Cadexomeer is opgebouwd uit een jodiumhoudend driedimensionaal netwerk van gemodificeerde zetmeelpolymeren. De werking berust op het absorberen van wondvocht en pus alsmede het reinigen en desinfecteren van het wondoppervlak. Tijdens het opnemen van wondvocht komt langzaam jodium in actieve vorm vrij. Het geïmpregneerd verband kan tot maximaal 6 ml vocht per gram absorberen. Werkingsduur: zolang er onverzadigde bolletjes in de buurt van de wond zijn.

Een korterek-zwachtel is speciaal geschikt voor ambulante compressietherapie. Doel hiervan is het terugdringen en/of voorkomen van oedeem, al dan niet in combinatie met Ulcus Cruris. De ambulante compressietherapie zorgt voor een hoge werkdruk en een lage rustdruk op het onderbeen; het verband kan daarom 's nachts blijven zitten. Van groot belang bij deze therapie is, dat de patiënt zijn kuitspierpomp blijft gebruiken/activeren. Er zijn klevende, niet klevende en adhesive vormen van deze productgroep op de markt.

De meerlaagse compressietherapie bestaat uit twee of meer lagen. De zwachtels dienen ‘s nachts aan te blijven en worden na maximaal 1 week gewisseld. De therapie is geschikt voor mobiele en immobiele patiënten.

EUSOL-paraffine is een mengsel van EUSOL oplossing (natriumhypochloriet) en vloeibare paraffine. Het is een emulsie, voor het aanbrengen moet het goed worden geschud. EUSOL is een afkorting voor Edinburgh University Solution of Lime, een actieve chloor-oplossing. EUSOL-paraffine wordt gebruikt bij wonden met zwarte of gele necrose en tekenen van infectie. De chloorverbinding heeft een breed werkingsspectrum dat vrijwel alle micro organismen omvat en werkt goed desinfecterend. Ook bij stinkende wonden kan het worden toegepast om de onaangename geur te verminderen. De toevoeging van paraffine zorgt ervoor dat de wond niet uitdroogt en dat het gaas niet blijft kleven aan de wond bij verbandwisseling. Het aanbrengen van EUSOL-paraffine kan pijnlijk zijn. EUSOL-paraffine wordt aangebracht in de vorm van gaasjes, gedrenkt in de oplossing, die 2-3 x daags worden vervangen. Deze verbandtechniek geeft ook een vorm van mechanisch debridement.

Negatieve druktherapie is een methode waarbij een spons of gaas in de wond wordt aangebracht, deze wordt luchtdicht met een folie afgeplakt. Op de spons of gaas wordt een slang geplaatst, deze slang is verbonden met een vacuümpomp met vloeistofreservoir. Het zuigen van de vacuümpomp creëert een lokale onderdruk.

Polyhexamethylene Biguanide heeft een antimicrobiële werking tegen bacteriën en schimmels. Dit zorgt voor een reductie van de microbiële aantallen. PHMB grijpt in bij het metabolisme van de bacteriële cel. Door PHMB kan de bacterie niet langer voedingsstoffen opnemen of afvalstoffen afscheiden. De cel vergiftigt zichzelf en sterft af.

Proteaseremmers in wondbehandeling zijn producten die in staat zijn om de zogenaamde eiwitsplitsende enzymen (proteasen) te remmen. Normaliter komen deze lichaamseigen “remmers” vrij tijdens de activatie van de bloedstolling, de samenklontering van bloedplaatjes en de activering van het ontstekingssysteem. Hierdoor voorkomen proteaseremmers dat deze processen ongeremd blijven doorgaan. Soms komt het voor dat er te veel proteasen in het wondbed blijven en kunnen producten ingezet worden om deze hoeveelheden te reguleren. De wijze waarop de producten dit doen zijn het aantrekken en binden van de overmaat aan proteasen of het creëren van een zuur milieu.

Schuimverbanden zijn opgebouwd uit een opencellig schuimkussen (meestal polyurethaan) dat met grote capaciteit wondvocht absorbeert. Plaatschuimverbanden zijn aan de buitenzijde afgedekt door een luchtdoorlaatbare, maar vocht- en kiemdichte polyurethaanfilm. Een niet-adherente wondcontactlaag voorkomt verkleven met het wondbed en maceratie van de wondomgeving. Ze kunnen meerdere dagen blijven zitten. Er zijn klevende (op basis van lijm en silliconen) en niet klevende versies op de markt en geschikt voor vochtige tot natte wonden.

Steriele transparante wondfolie is een dunne, elastische, transparante en klevende folie van polyurethaan. Het materiaal is aan een kant voorzien van een hypo-allergene, huidvriendelijke polyacrylaat kleeflaag. Er zijn ook folies met een lipo-gel kleeflaag voor een tere huid. De folie creëert een vochtig wondmilieu waardoor de migratie van epitheelcellen wordt bevorderd en de natuurlijke afweer wordt ondersteund. Daarbij kunnen de cellen die microorganismen fagocyteren beter hun werk doen. De groeifactoren en de activiteit van enzymen en cellen zijn bij een vochtige wondbehandeling maximaal. Hierdoor verbeteren de voorwaarden voor de wondgenezing. De intacte folie is semi-permeabel en laat dus waterdamp en gassen uit de wond door, terwijl ze ondoorlaatbaar is voor vloeistoffen en bacteriën van buitenaf. Dit vermindert het risico op maceratie van de wondranden. De niet steriele versie van de transparante wondfolie heeft dezelfde samenstelling als de steriele wondfolie.

Deze productproep wordt gebruikt ter preventie van inwerken van vocht (wondvocht, transpiratie, urine) op de intacte huid. Bij een niet intacte huid kunnen enkele producten uit deze groep gebruikt worden om de huid te herstellen en verdere uitbreiding te voorkomen.

SILCRYST™ Nanokristallen. Nanokristallijn zilver heeft een antimicrobiële werking. Door bevochtiging van het kompres met water of wondexsudaat, wordt de afgifte van zilverionen in het vocht geactiveerd en biedt hierdoor een antimicrobiële werking zowel in het kompres als in de wond door middel van drie mechanismen: vergiftigen van speekselenzymen, remmen van proteïnen synthese en remmen van bacteriële DNA voortplanting. Zilver dient op een klinisch relevant niveau aanwezig te zijn om een antimicrobieel effect te hebben. Dit betekent meer dan de minimale bacterieremmende concentratie (MIC) en bij voorkeur hoger dan de minimale bacteriedodende concentratie (MBC). Zilversulfadiazine. Zilversulfadiazine heeft zowel een bactericide als een bacteriostatische werking. Het werkingsspectrum is breed en omvat grampositieve (Staphylococcus aureus) en vooral gramnegatieve micro-organismen zoals Pseudomonas aeruginosa, Aerobacter aerogenes en Klebsiella pneumoniae. In contact met wondexsudaat valt zilversulfadiazine langzaam uiteen in zilverionen en sulfadiazine.